Zarząd sukcesyjny

Czym jest zarząd sukcesyjny?

Zarząd sukcesyjny jest formą tymczasowego kierowania firmą po śmierci jej właściciela. Rozwiązanie to pozwala następcom bez pośpiechu zastanowić się nad dalszymi losami przedsiębiorstwa – kontynuacją, sprzedażą lub zamknięciem działalności. Zasady związane z przekazywaniem firmy następcom (sukcesją) reguluje ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Zasady te obejmują wyłącznie firmy wpisane do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Głównym celem zarządu sukcesyjnego jest zapewnienie ciągłości funkcjonowania firmy po śmierci właściciela. Przedsiębiorstwo w spadku pozostaje podatnikiem podatku PIT i VAT, wypracowuje przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej i posługuje się numerem NIP zmarłego przedsiębiorcy. Z założenia takie przedsiębiorstwo powinno kontynuować prowadzenie firmy na zasadach obowiązujących za życia właściciela.

Przedsiębiorca może ustanowić zarządcę sukcesyjnego jeszcze przed śmiercią i zgłosić go do CEIDG. Jeśli tego nie zrobi, zarządcę powołuje małżonek, spadkobierca ustawowy, spadkobierca testamentowy lub zapisobierca windykacyjny.

Zarząd sukcesyjny wygasa w terminie 2 lat od śmierci właściciela, choć w niektórych przypadkach okres ten można przedłużyć do maksymalnie 5 lat. Zarząd może również wygasnąć wcześniej, na przykład wtedy, gdy ogłoszono upadłość firmy, przedsiębiorstwo w spadku nabył jeden spadkobierca lub w ciągu 2 miesięcy od śmierci przedsiębiorcy nikt nie przyjął spadku.

Po co zarząd sukcesyjny w naszej firmie?

Ustanowienie zarządu sukcesyjnego to krok w stronę przyszłości firmy. Wskazanie zarządcy i zgłoszenie go do CEIDG jeszcze za życia przedsiębiorcy pozwala zabezpieczyć interesy firmy na wypadek śmierci właściciela.

Wskazanie zarządcy sukcesyjnego to sposób na:

• zachowanie płynności działania po śmierci przedsiębiorcy,
• przejęcie prowadzenia firmy bezpośrednio po śmierci właściciela – bez wizyty u notariusza,
• zachowanie ciągłości umów z pracownikami,
• zachowanie ciągłości wykonywania kontraktów,
• zachowanie ciągłości leasingu i kredytów,
• możliwość uzyskania ciągłości zezwoleń i koncesji,
• zachowanie numeru NIP właściciela oraz statusu przedsiębiorstwa jako płatnika PIT i VAT,
• przedłużenie czasu na podjęcie decyzji w sprawie dalszych losów firmy bez przestojów w przedsiębiorstwie.

Kto może być zarządcą sukcesyjnym?

Art. 3 ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej reguluje, że właścicielem przedsiębiorstwa w spadku zostaje spadkobierca zmarłego przedsiębiorcy. Może się jednak zdarzyć, że spadkobierca nie dysponuje wiedzą, która jest niezbędna do prowadzenia firmy. W takim przypadku wskazuje się zarządcę sukcesyjnego, który musi wyrazić zgodę na pełnienie tej funkcji. Ustanowienie zarządcy potwierdza się wpisem do CEIDG.

Zgodnie z art. 8 wspomnianej ustawy „na zarządcę sukcesyjnego może być powołana osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych”. Funkcji tej nie może oczywiście pełnić osoba, wobec której prawomocnie orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej lub zastosowano środek karny/zabezpieczający w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej. Zarządcą nie może być też osoba prawna, na przykład spółka z o.o.

W praktyce zarządcą sukcesyjnym zostaje zwykle spadkobierca lub prokurent. Warto odnotować, że zarządca wcale nie musi być przedsiębiorcą. Do jego obowiązków należy tymczasowe prowadzenie firmy do czasu dopełnienia formalności spadkowych – najczęściej do 2 lat od śmierci właściciela.

W jednym czasie funkcję zarządcy może pełnić wyłącznie jedna osoba. Istnieje również możliwość wyznaczenia tzw. zarządcy rezerwowego, który zastępuje zarządcę w przypadku jego śmierci, odwołania przez przedsiębiorcę, otrzymania prawomocnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej lub utraty zdolności do czynności prawnych.

Jak wybrać zarządcę sukcesyjnego?

Osoby, które przez całe życie ciężko pracowały na sukces swojego biznesu, bardzo często zastanawiają się, co stanie się z ich dorobkiem, gdy ich już zabraknie. Dotyczy to szczególnie nagłej śmierci, która stawia firmę w bardzo trudnej sytuacji. Jeśli chcesz zabezpieczyć interesy swojego przedsiębiorstwa na przyszłość, już dziś pomyśl o ustanowieniu zarządu sukcesyjnego, który zapewni płynność działania firmy na wypadek Twojej śmierci.

Kancelaria Majkowycz Adwokaci świadczy pomoc prawną przy ustanowieniu i wyborze zarządcy sukcesyjnego. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu i doskonałej znajomości wielu dziedzin prawa zapewniamy profesjonalne wsparcie w podejmowaniu decyzji związanej z przyszłością przedsiębiorstwa. Możemy się również podjąć pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego i do czasu wstąpienia spadkobierców zarządzać przedsiębiorstwem.