Aby rozpocząć inwestowanie w metale szlachetne takiej jak złoto i srebro, możemy zacząć robić to na dwa sposoby. Po pierwsze możemy kupować metale w formie fizycznej, przykładowo w postaci sztabek lub monet bulionowych, po drugie kupić tzw. złoto lub srebro „papierowe”. W tym drugim przypadku chodzi o kontrakty terminowe, kontrakty CFD na te metale lub fundusze inwestycyjne, których jednostki uczestnictwa są zabezpieczone złotem lub srebrem.
Część inwestorów twierdzi, że jeżeli już inwestować w złoto lub srebro, to tylko w formie fizycznej. Prawda jest jednak taka, że zarówno inwestycje w fizyczne formy metali, jak i w ich odpowiedniki papierowe mają zalety i wady. Niewątpliwą zaletą inwestowania w sztabki lub monety jest to, że jesteśmy faktycznym posiadaczami metalu. W przypadku kruszców papierowych posiadamy jedynie określone prawa lub roszczenia wynikające z posiadanych przez nas instrumentów finansowych. W efekcie, jeżeli druga strona nie wykona swojego zobowiązania, możemy zostać z nic niewartym „papierem”. Mając fizyczny metal, zapewniamy sobie ogromną przewagę i nie jesteśmy od nikogo zależni. Dlatego m.in. NBP sprowadził w 2019 roku z Londynu do Polski polskie rezerwy złota.
Obrót fizycznym metalem przysparza jednak trochę więcej kłopotów niż obrót kontraktami czy tytułami uczestnictwa funduszy inwestycyjnych. W przypadku inwestycji w formie papierowej jesteśmy w stanie szybciej sprzedać nasze aktywa, a transakcji możemy dokonywać przez telefon. Sprzedając sztabki lub monety, musimy udać się do punktu skupu lub znaleźć nabywcę w inny sposób, następnie spotkać się z nim lub wysłać mu me- tal pocztą. W przypadku korzystania z usług dealerów, którzy jednocześnie skupują metale, musimy liczyć się z pobieraniem przez nich spreadu, który może sięgać nawet kilku procent.
Większość firm zajmujących się sprzedażą i skupem metali szlachetnych nalicza spread od tzw. ceny spot, czyli aktualnej wartości metalu na rynku giełdowym. Zazwyczaj do wyznaczenia ceny spot używa się kursu kontraktów terminowych na złoto lub srebro notowanych na giełdzie Comex (Commodity Exchange Inc.).
Comex od 2006 r. jest oddziałem The New York Mercantile Exchange (Nymex) należącej do Chicago Mercantile Exchange (CME Group Inc.) – największej na świecie giełdy kontraktów terminowych. Na Comexie handluje się kontraktami futures na złoto, srebro, miedź i aluminium. Handel trwa od niedzieli 18:00 do piątku 17:15 czasu nowojorskiego i jest prowadzony zarówno w formie elektronicznej, jak i systemie open outcry (za pomocą gestów i okrzyków maklerów będących fizycznie na parkiecie).
Kontrakty futures na złoto i srebro
Kontrakty terminowe (kontrakty futures) na metale szlachetne to zobowiązanie do dostarczenia metalu w określonej przyszłości. Najpopularniejsze kontrakty na złoto opiewają na 100 uncji kruszcu i wygasają w lutym, kwietniu, czerwcu, sierpniu, październiku i grudniu. Najpopularniejsze kontrakty na srebro opiewają na 5000 uncji kruszcu i wygasają w styczniu, marcu, maju, lipcu, wrześniu i listopadzie. Notowane są także kontrakty wygasające w dwóch najbliższych miesiącach kalendarzowych. Ze względu na duże wolumeny kontraktów są one zazwyczaj niedostępne dla drobnych inwestorów. Wartość jednego kontraktu na 100 uncji złota w lipcu 2020 roku wynosiła ok. 180 000 dolarów amerykańskich.
Kontrakt terminowy to zobowiązanie do faktycznego dostarczenia określonej ilości kruszcu, jednak jak to zwykle bywa na rynku finansowym, bardzo często handluje się czymś, co w rzeczywistości nie istnieje. Handel papierowym złotem lub srebrem znacząco przewyższa wartościowo handel metalem fizycznym. Ponadto przewyższa dziesiątki, jeżeli nie setki razy ilość istniejącego na rynku złota.
Wartość kontraktów terminowych na metale szlachetne cały czas odgrywa znaczącą rolę przy ustalaniu ceny spot fizycznego metalu i to od tej ceny dealerzy naliczają spread. Przykładowo, jeżeli aktualna cena spot złota wynosi w przeliczeniu na polską walutę 7000 zł za 1 uncję, to kurs kupna (skupu) może wynieść 6900 złotych, a kurs sprzedaży – 7500 złotych. W konsekwencji kupując złoto w formie fizycznej, niejako na początku jesteśmy stratni kilka procent, gdybyśmy chcieli od razu je odsprzedać dealerowi. Dlatego też inwestycja w metale szlachetne w formie fizycznej jest inwestycją obliczoną na wiele lat.
Przykładowo 1 uncja złota latach 2004–2020 zyskała na wartości ponad 1000 dolarów na uncji. Poniżej znajduje się wykres prezentujący zmianę wartości złota.
Kontrakty CFD na złoto i srebro
Kolejną formą inwestowania w złoto i srebro są kontrakty CFD, czyli instrumenty pochodne, których wartość jest uzależniona od kursu giełdowego złota. Kontrakty CFD są formą zakładu na to, czy kurs giełdowy kruszcu wzrośnie, czy spadnie (szerzej na temat kontraktów CFD w rozdziale FOREX / CFD). Zaletą kontraktów CFD jest ich duża płynność oraz znacznie większa dostępność dla klientów detalicznych niż kontrakty futures.
Autor: adw. Tomasz Majkowycz – specjalista z zakresu prawa finansowego